Ο όρος «άσθμα» προέρχεται από το ελληνικό ρήμα ασθμαίνω (aazein) που σημαίνει ξεφυσάω. Ο όρος χρησιμοποιείται πολλές χιλιάδες χρόνια, αλλά η περιγραφή της κατάστασης σηματοδοτείται από τα γραπτά του Αρεταίου από την Καππαδοκία, πρίν από περίπου 2000 χρόνια.
Το άσθμα αποτελεί μια φλεγμονώδη νόσο των πνευμόνων, η οποία οδηγεί σε εκτεταμένο περιορισμό της ροής του αέρα. Τα συμπτώματα που ακολουθούν είναι δύσπνοια, βήχας, δυσφορία, συριγμός, άγχος και πανικός (μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό τους)….
Είναι μία από τις πιο κοινές χρόνιες φλεγμονώδεις διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος.
Επηρεάζει ανθρώπους κάθε ηλικίας και αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη δημόσια υγεία, ενώ έχει μεγάλες επιπτώσεις στην απόδοση των ασθενών στην εργασία και στο σχολείο.
Η παθογένεια του άσθματος είναι ιδιαίτερα περίπλοκη και μέχρι σήμερα όχι πλήρως κατανοητή. Με βάση τα κλινικοεργαστηριακά ευρήματα έχουν προταθεί διαφορετικοί φαινότυποι για τη νόσο. Παραμένει ασαφές το κατά πόσο όλοι οι αυτοί αντιπροσωπεύουν διαφορετικές μορφές ή βαθμούς σοβαρότητας της ίδιας νόσου ή αποτελούν διαφορετικές νόσους μέσα στο σύνδρομο του άσθματος.
Τα κλινικά σημεία και συμπτώματα διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Το παθοφυσιολογικό ανάλογο στις εξετάσεις της αναπνευστικής λειτουργίας είναι στην σπιρομέτρηση η ελάττωση του FEV1 (βίαια εκπνεόμενος όγκος αέρα στο 1ο δευτερόλεπτο) και η PEF(μέγιστη εκπνευστική ροή). Οι επαναλαμβανόμενες μετρήσεις της πνευμονικής λειτουργίας είναι πιο πληροφοριακές από μία μόνον αξιολόγηση. Όμως είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι όλοι οι ασθματικοί ασθενείς δεν έχουν παθολογική σπιρομέτρηση και ότι μια φυσιολογική σπιρομέτρηση δεν αποκλείει την διάγνωση του άσθματος.
Τυπική είναι η επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά τις πρώτες πρωινές ώρες. Χαρακτηριστική είναι η βρογχική υπεραντιδραστικότητα σε μη ειδικά ερεθιστικά των αεραγωγών όπως ο καπνός, ο κρύος αέρας, οι έντονες οσμές κ.τ.λ. Το αλλεργικό άσθμα σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα IgE ορού. Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν επιδείνωση της απόφραξης των αεραγωγών και των συμπτωμάτων μετά από άσκηση. Μερικοί εμφανίζουν κρίσεις μετά από λήψεις Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων(π.χ. ασπιρίνη). Κανένα από τα συμπτώματα αυτά δεν είναι χαρακτηριστικό, γι’αυτό το άσθμα παραμένει ακόμα μια κλινική διάγνωση.
Η θεραπεία του άσθματος έχει βελτιωθεί με την ανάπτυξη κατευθυντήριων οδηγιών, ενώ η επιλογή της κατάλληλης αγωγής προλαμβάνει τη νοσηρότητα και την θνητότητα. Η επιμόρφωση και η εκπαίδευση του ασθενούς πάνω στην παρακολούθηση , ώστε να διευκολύνεται η αυτοδιαχείρηση, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία αντιμετώπισης της νόσου ενώ η τεχνική των εισπνοών έχει ύψιστη σημασία.
